Son Yılların Yıldızı; Bitcoin
Sanal bir para birimi olan kripto paraların yıldızı Bitcoin, son yıllarda adını oldukça duyurmuş ve son dönemin en popüler gündem maddesi halini almıştır. Kriptoloji bilimini kullanarak güvenliği sağlanan kripto paraların ilk çıkan ve en çok kullanılan birimi bitcoin, beklenenden çok daha fazla ilgi görmüştür.
İlk çıkış tarihi tam olarak belli olmasa da 2008 krizinden sonra Satoshi Nakamato tarafından deneysel olarak başlatıldığı bilinmektedir. 2009 yılı ile birlikte piyasaya resmi olarak piyasa sürülmüş ve halka açık kaynaklı dijital para olarak kullanılmaya başlanmıştır. Başarılı olan ilk kripto para olduğu içi “1.nesil blockchain” adı verilmiştir. Herhangi bir resmi kuruluş ile, merkez bankasıyla ya da geleneksel aracılar ile finansal işlemler yapma zorunluluğunu ortadan kaldıran bitcoin, tüm ülkelerin para birimleriyle alınıp satılabilmektedir. Dışarıdan müdahalelere karşı korumalı olması sebebiyle birçok kesimin hızla geçiş yaptığı bitcoin, bugünlerde küresel piyasalarda dolar ve euro’ya alternatif olarak kullanılmaya devam etmektedir.
Bitcoin Nasıl Elde Edilir?
Fiziksel olarak matbaalarda basılan bir para olmayan bitcoin, herhangi bir devlete ya da merkez bankasına da bağlı değildir. Yalnızca sanal olarak üretilen ve kaynağında matematik formülleri olan bir sistemdir. Herkese açık olan bu formül sayesinde isteyen herkes sisteme dahil olabilir. Bu sisteme dahil olarak bitcoin elde etmeye de “mining” adı verilmektedir. Türkçe anlamı “madencilik” olan bu faaliyet için blockchain teknolojisi kullanılmaktadır. Bu teknoloji sayesinde tüm işlemler kayıt altına alınmaktadır.
Bitcoin madenciliği için en çok tercih edilen yöntem ASİC Miner(Application Specific Integrated Circuit)’dır. Bu cihaz ile bilgisayar USB girişi aracılığıyla bağlanır ve bilgisayardan bu madencilik gerçekleştirilebilir. Ancak bunun için çok yüksek işlemciler gerekmekte, bu yüzden de son derece maliyetli olmaktadır. Yapılan işlem kriptografi şifrelerinin çözülmesi ve yeni blokların sisteme eklenmesidir. Bu sürecin hızlı bir şekilde tamamlanması şifrelerin uzunluğuna ve bilgisayarın işlemci kapasitesine bağlıdır. Bu yüzden bilgisayar ve işlemci ne kadar iyi ise, bitcoin üretimi o denli fazla olacaktır. Madenciliği yapanların sayısının gün geçtikçe artması ve sistemde blok üretiminin yalnızca 10 dakikada bir olması, bu işlemlerin kâr marjını oldukça düşürmüştür.
Bitcoin Satın Alma ve Kullanma İşlemleri
Bitcoin’e sahip olmak ve aktif olarak kullanabilmek için yapılması gereken ilk iş bir sanal cüzdan oluşturmaktır. Bu sanal cüzdan mobil uygulamalardan ya da web üzerinden kolaylıkla oluşturulabilmektedir. Cüzdan oluşturmak için sınır bulunmamakta, bir kişi birden çok sanal cüzdana sahip olabilmektedir. Sanal cüzdan oluştururken kişisel bilgilerin verilmesine gerek olmamaktadır. Türkiye’de kripto para İzmir, İstanbul ve Ankara başta olmak üzere pek çok şehirde de yavaş yavaş yaygınlaşmaya başlamış, kullanımı artmıştır.
Bitcoin Güvenli Mi?
Bitcoin’in sahip olduğu protokoller doğrultusunda yapılan her işlem şifrelenmektedir. Bu sayede işlemler öncesi, sonrası ya işlem sırasında herhangi bir güvenlik açığı bulunmamaktadır. Ancak sanal cüzdanın çalınması ya da bilgisayarın hacklenmesi gibi tamamen kullanıcı hatalarından kaynaklanan sorunlar için bir şey yapılamamaktadır.
Artık birçok ülkenin ve o ülkelere bağlı kurum ya da kuruluşların tanıdığı Bitcoin, birçok kişinin ödeme yöntemi olarak karşısına çıkmaktadır. Bu sanal cüzdan ile internet üzerinden ödeme yapılabilmekte, aynı zamanda diğer sanal cüzdanlara para aktarımı yapılabilmektedir.
Bitcoin ile yapılan ödemelerin doğrulanmasını sağlayan birçok teknoloji kullanılmaktadır. Bunların en çok tercih edileni açık anahtarlı şifrelemedir. Ödeme yapılan adresten alıcı olan adrese şifreli bir şekilde gönderilmekte, bu da imzalanmaktadır. Bu sayede bitcoinlerin birden fazla kullanımı da önlenmektedir.
Bitcoin Avantajları Nelerdir?
Bitcoin’in en temel avantajlarından biri sistemdeki tüm hareketler kayıt altına alındığı için güvenilir olması ve bir sicil numarası olmadığı için devlet ya da diğer kurumlar tarafından iz sürülemez olmasıdır. Bunun yanı sıra para transferlerinde çok daha hızlı, çok daha güvenli ve çok daha ucuzdur. Hiçbir aracı kurum ya da kuruluşa ekstra para ödenmemektedir. Devasa bir bitcoin bütçesi olsa da sanal cüzdan aracılığıyla her an her konumda görüntülenebilmektedir. Yüklü paralara bu denli kolay bir şekilde ulaşmak diğer araçlar ile mümkün değildir.
Bitcoin Dezavantajları Nelerdir?
İz sürülemeyen yapısı birçok avantaj sağlasa da önemli bir dezavantajı da beraberinde getirmektedir. Özellikle ticaretin yasa dışı olduğu birçok ürün için kullanımının önün geçilememektedir. Bu sayede kara para aklama gibi sıkıntılı durumlara da aracı olmaktadır. Bitcoin başta olmak üzere tüm sanal para birimlerinin uzmanının az olması, çevrede birçok bilgi kirliliği olması ve hala birçok devletin kullanımını kabul etmemesi, bu para birimlerine olan güveni azaltmaktadır.
Kripto para fiyatları, sanal para birimlerine göre farklılık gösterirken şu anda en değerlisi açık ara Bitcoin’dir. 2013 Temmuz ile birlikte piyasadaki tüm Bitcoin’lerin değeri 1.2 milyar dolar iken, yalnızca 1 sene sonrasında bu değer 8.2 milyar dolara kadar çıkmıştır. Değeri her yıl düzenli olarak artan Bitcoin’in yalnızca 1 tanesi 2010 yılında 0.06 $ iken 2020 yılında 29.000 $’a, 2021 yılında ise 42.000 $’a yükselmiştir. Önümüzdeki yıllarda bu artış devam mı edecek yoksa değeri düşmeye başlayarak yavaşça kayıp mı olacak hep birlikte göreceğiz.
